czwartek, 28 października 2010
Bułhak Jan
– (1876-1950) – wybitny polski artysta fotograf, orędownik fotografii jako sztuki, publicysta i organizator ruchu fotograficznego, twórca pojęcia fotografii ojczystej i nazwy fotografika i fotografik dla odróżnienia od fotografii i fotografa nie reprezentujący walorów sztuki. Studiował filozofie na Uniwersytecie Jagielońskim. Fotografował od 1905 r.; fotografii uczył się u H. Erfurtha w Dreźnie. W 1912 r. Otwiera własną pracownię w Wilnie. Jego zdjęcia zaczynają popularyzować polską fotografię na wystawach i konkursach zagranicznych. Od 1919 r. Na Uniwersytecie Wileńskim zostaje kierownikiem pracowni fotograficznej oraz wykładowcą fotografii na Wydziale Sztuk Pięknych. Jest autorem wielu książek warsztatowych i walczących o rangę artystyczną i społeczną dla fotografii: „Fotografika” (1933 r.), „Bromografika” (1935), „Fotografia ojczysta” (1951 r. - pośmiertnie). Jest założycielem Fotoklubu Wileńskiego i organizatorem życia fotograficznego w kraju. Po II wojnie światowej nadal uprawiał fotografię ojczystą: krajobrazy, architektura, dzieła sztuki, był współorganizatorem Związku Polskich Artystów Fotografików i jego pierwszym prezesem. Przez całe życie propagował wypracowaną przez siebie estetykę fotografii, opartą o założenia estetyki Fotoklubu Paryskiego, kierując niemal całą polską fotografię na przestrzeni lat 1930-1950 w jeden nurt, którego naczelną zasadą było wzruszać przez piękno. Przez swój bezkrytyczny stosunek do tej estetyki, zgodnej zresztą z jego charakterem i typem wrażliwości artystycznej, nie dostrzegał w swych pismach istotnych wartości w odmiennych i nowocześniejszych prądach estetycznych, chociaż sam stworzył pewną liczbę obrazów fotograficznych wymykających się zasadom,które głosił.
wtorek, 12 października 2010
Techniki szlachetne.
Ambrotypia-
technika będąca pochodną procesu kolodionowego, została zaprezentowana w 1852 roku przez Fredericka Scotta Archera i Petera Wickensa Fry'a. W zależności od modyfikacji procesu barwa ulegała zmianie od kremowej do srebrzystobiałej. Wykonywane ambrotypy formatem bardzo zbliżone były do dagerotypów. Ze względu an konkurencyjną cenę i prostszą technologię skutecznie wypierały z rynku dagerotypy. Oprawiano je zazwyczaj emulsją do góry a dolną warstwę malowano na czarno albo podkładano czarny papier lub tkaninę. Technika wykorzystywana głównie w fotografii portretowej.
Anilinotypia-
technika wynaleziona przez Williama Willisa (1841-1923) w 1864 roku. Polegała na wykorzystaniu właściwości światłoczułych soli chromu w obecności kwasu fosforowego. Uczulany wcześniej papier naświetlało się światłem o dużej zawartości ultrafioletu i wywoływano w oparach aniliny i amoniaku. W miejscach nienaświetlonych powstawał ciemnofioletowy obraz pozytywowy, który utrwalano poprzez płukanie w wodzie.
Antrakotypia-
technikę wynalazł i opisał Giuseppe Pizzighelli (1849-191). w metodzie tej wykorzystywano światłoczułość emulsji żelatynowej uczulonej dwuchromianem potasu i zmieszanej z sadzą. Po naświetleniu papier płukano w ciepłej wodzie. W miejscach naświetlonych żelatyna ulegała zgarbowaniu, a w miejscach nienaświetlonych (jasne partie obrazu) żelatyna stawała się rozpuszczalna i łatwo dawała się wypłukać. Metoda ta dawała kontrastowy obraz i stosowano ją najczęściej przy kopiowaniu fotografii kreskowej i rysunków.
Cyjanotypia-
podobnie jak kalitypia, platynotypia i palladtypia polega na otrzymywaniu obrazu z wykorzystaniem soli żelaza. Światłoczułość soli żelaza odkrył i opisał w 1842 roku John Herschel. Substancję światłoczułą tworzą dwa roztwory: żelazicyjanku potasu i żelazicytrynianu amonu. Powstałe obrazy charakteryzują się dużym kontrastem i nietrwałością otrzymanego obrazu. W przeciwieństwie do technik pigmentowych obraz osadzony jest „głęboko” w strukturze papieru.
Dagerotypia-
metoda oficjalnie opublikowana 19 VIII 1839 roku we Francji. Jej autor, Louis Jacques Mande Daguerre, wyznaczył tym samym oficjalnie 'narodziny fotografii powszechnej”. Znaczny wkład w opracowanie tej technologi wniósł Nicephore Niepce, który zmarł 6 lat przed oficjalnym zaprezentowaniem wynalazku we Francuskiej Akademii Nauk. Technika pozwalała na zarejestrowanie obrazu poprzez naświetlenie płytki srebrnej lub miedzianej posrebrzanej poddanej wcześniej działaniu par jodu. Wytworzony na powierzchni jodek srebra pod działaniem światła ulegał rozkładowi. W procesie wywoływania płytki poddawano działaniom par rtęci, a utrwalanie odbywało się przy użyciu roztworu chlorku sodowego lub tiosiarczanu sodowego. Pierwszy publiczny pokaz dagerotypów w Polsce odbył się w Warszawie w dniach 13 X – 12 XI 1839.
Ferrotypia-
technika opatentowana m.in. Przez Hamiltona Smitha w 1856 roku. Polegała na otrzymaniu kolodionowego pozytywu na pomalowanej blaszce (na czarno). W Polsce posługiwali się tą techniką m.in.: S. Rodecki, J. Mieczkowski, G. Sachowicz. Wykorzystywano ją chętnie do wykonywania elementów przedmiotów ozdobnych. Bardzo popularna wśród fotografów ulicznych do lat trzydziestych XX wieku.
Fotonit-
technika opracowana przez Mariana i Witolda Dederków w 1922 roku. Polegało na wykonaniu an pozytywie retuszu (kreda, węgiel), który następnie fotografowano i w ten sposób otrzymany negatyw używano do wykonania odbitki gumowej.
Guma-
technika polegająca na naświetleniu papieru pokrytego warstwą gumy arabskiej z dodatkiem dwuchromianu potasu lub amonu i pigmentu. Na tak przygotowanym papierze kopiuje się stykowo negatyw (przeważnie w świetle słonecznym) i poddaje wywołaniu w wodzie. Metoda wykorzystuje zjawisko rozkładu chemicznego wybranych soli chromu pod wpływem światła i garbowania gumy arabskiej w miejscach, na które działało światło.
Kalotypia-
technika negatywowo-pozytywowa opracowana przez Williama Henry'ego Talbota (1800-1877), opatentowana w 1841 roku. Pozwala otrzymać z papierowego negatywu dowolną liczbę stykowych kopii. Były to pierwsze fotografie otrzymane na papierze w historii fotografii. Metoda tańsza i prostsza od dagerotypii, jednak ze względu na jakość otrzymywanego obrazu nie mogła konkurować w dziedzinie fotografii portretowej.
Ozobrom-
technika, którą opracował i upublicznił Thomas Manly w 1899 roku, oparta na wykorzystaniu obrazu srebrowego. Była wielokrotnie udoskonalana. Polegała na tym, że na podłożu papierowym pokrytym klejem, nasączonym dwuchromianem i solą manganu powstawał po skopiowaniu negatywu brunatny obraz, który mógł zgarbować warstwę żelatynową z barwnikiem. Metodą ozobromową bez kopiowania, a wyłącznie poprzez zetknięcie, otrzymywało się odbitkę pigmentową.
Panotypia-
metoda przenoszenia obrazu wykonanego uprzednio metodą mokrej płyty kolodionowej na ciemną, przygotowaną odpowiednio tkaninę, skórę lub ceratę. Pierwsze prace w tej technice datuje się na 1853 rok. W Polsce używali jej m.in.: K. Beyer, S. Grudziński, T. Świerczewski. Powstały obraz był nietrwały i podatny na uszkodzenia.
Pinatypia-
opracowana przez Ernsta Koniga w 1904 roku należży do technik chromianowych. Polega na wykorzystaniu wchłaniania wody przez niezgarbowaną żelatynę. Dość popularna na początku XX wieku jako metoda otrzymywania obrazów wielobarwnych na szkle lub papierze. W tym celu naświetlano trzy negatywy, każdy przez inny filtr (niebieski, zielony, czerwony), a następnie odpowiednio barwiono i po złożeniu drukowano.
Platynotypia-
technika wykorzystująca zdolność do redukowania soli platyny do platyny metalicznej przez sole żelazowe powstające pod wpływem światła. Metodę opatentował William Willis w 1873 roku. Charakteryzuje się dużą rozpiętością tonalną i wyjątkową trwałością. Używali tej techniki m.in.: Ł. Dobrzyński, H. Evans, E. Steichen.
technika będąca pochodną procesu kolodionowego, została zaprezentowana w 1852 roku przez Fredericka Scotta Archera i Petera Wickensa Fry'a. W zależności od modyfikacji procesu barwa ulegała zmianie od kremowej do srebrzystobiałej. Wykonywane ambrotypy formatem bardzo zbliżone były do dagerotypów. Ze względu an konkurencyjną cenę i prostszą technologię skutecznie wypierały z rynku dagerotypy. Oprawiano je zazwyczaj emulsją do góry a dolną warstwę malowano na czarno albo podkładano czarny papier lub tkaninę. Technika wykorzystywana głównie w fotografii portretowej.
Anilinotypia-
technika wynaleziona przez Williama Willisa (1841-1923) w 1864 roku. Polegała na wykorzystaniu właściwości światłoczułych soli chromu w obecności kwasu fosforowego. Uczulany wcześniej papier naświetlało się światłem o dużej zawartości ultrafioletu i wywoływano w oparach aniliny i amoniaku. W miejscach nienaświetlonych powstawał ciemnofioletowy obraz pozytywowy, który utrwalano poprzez płukanie w wodzie.
Antrakotypia-
technikę wynalazł i opisał Giuseppe Pizzighelli (1849-191). w metodzie tej wykorzystywano światłoczułość emulsji żelatynowej uczulonej dwuchromianem potasu i zmieszanej z sadzą. Po naświetleniu papier płukano w ciepłej wodzie. W miejscach naświetlonych żelatyna ulegała zgarbowaniu, a w miejscach nienaświetlonych (jasne partie obrazu) żelatyna stawała się rozpuszczalna i łatwo dawała się wypłukać. Metoda ta dawała kontrastowy obraz i stosowano ją najczęściej przy kopiowaniu fotografii kreskowej i rysunków.
Cyjanotypia-
podobnie jak kalitypia, platynotypia i palladtypia polega na otrzymywaniu obrazu z wykorzystaniem soli żelaza. Światłoczułość soli żelaza odkrył i opisał w 1842 roku John Herschel. Substancję światłoczułą tworzą dwa roztwory: żelazicyjanku potasu i żelazicytrynianu amonu. Powstałe obrazy charakteryzują się dużym kontrastem i nietrwałością otrzymanego obrazu. W przeciwieństwie do technik pigmentowych obraz osadzony jest „głęboko” w strukturze papieru.
Dagerotypia-
metoda oficjalnie opublikowana 19 VIII 1839 roku we Francji. Jej autor, Louis Jacques Mande Daguerre, wyznaczył tym samym oficjalnie 'narodziny fotografii powszechnej”. Znaczny wkład w opracowanie tej technologi wniósł Nicephore Niepce, który zmarł 6 lat przed oficjalnym zaprezentowaniem wynalazku we Francuskiej Akademii Nauk. Technika pozwalała na zarejestrowanie obrazu poprzez naświetlenie płytki srebrnej lub miedzianej posrebrzanej poddanej wcześniej działaniu par jodu. Wytworzony na powierzchni jodek srebra pod działaniem światła ulegał rozkładowi. W procesie wywoływania płytki poddawano działaniom par rtęci, a utrwalanie odbywało się przy użyciu roztworu chlorku sodowego lub tiosiarczanu sodowego. Pierwszy publiczny pokaz dagerotypów w Polsce odbył się w Warszawie w dniach 13 X – 12 XI 1839.
Ferrotypia-
technika opatentowana m.in. Przez Hamiltona Smitha w 1856 roku. Polegała na otrzymaniu kolodionowego pozytywu na pomalowanej blaszce (na czarno). W Polsce posługiwali się tą techniką m.in.: S. Rodecki, J. Mieczkowski, G. Sachowicz. Wykorzystywano ją chętnie do wykonywania elementów przedmiotów ozdobnych. Bardzo popularna wśród fotografów ulicznych do lat trzydziestych XX wieku.
Fotonit-
technika opracowana przez Mariana i Witolda Dederków w 1922 roku. Polegało na wykonaniu an pozytywie retuszu (kreda, węgiel), który następnie fotografowano i w ten sposób otrzymany negatyw używano do wykonania odbitki gumowej.
Guma-
technika polegająca na naświetleniu papieru pokrytego warstwą gumy arabskiej z dodatkiem dwuchromianu potasu lub amonu i pigmentu. Na tak przygotowanym papierze kopiuje się stykowo negatyw (przeważnie w świetle słonecznym) i poddaje wywołaniu w wodzie. Metoda wykorzystuje zjawisko rozkładu chemicznego wybranych soli chromu pod wpływem światła i garbowania gumy arabskiej w miejscach, na które działało światło.
Kalotypia-
technika negatywowo-pozytywowa opracowana przez Williama Henry'ego Talbota (1800-1877), opatentowana w 1841 roku. Pozwala otrzymać z papierowego negatywu dowolną liczbę stykowych kopii. Były to pierwsze fotografie otrzymane na papierze w historii fotografii. Metoda tańsza i prostsza od dagerotypii, jednak ze względu na jakość otrzymywanego obrazu nie mogła konkurować w dziedzinie fotografii portretowej.
Ozobrom-
technika, którą opracował i upublicznił Thomas Manly w 1899 roku, oparta na wykorzystaniu obrazu srebrowego. Była wielokrotnie udoskonalana. Polegała na tym, że na podłożu papierowym pokrytym klejem, nasączonym dwuchromianem i solą manganu powstawał po skopiowaniu negatywu brunatny obraz, który mógł zgarbować warstwę żelatynową z barwnikiem. Metodą ozobromową bez kopiowania, a wyłącznie poprzez zetknięcie, otrzymywało się odbitkę pigmentową.
Panotypia-
metoda przenoszenia obrazu wykonanego uprzednio metodą mokrej płyty kolodionowej na ciemną, przygotowaną odpowiednio tkaninę, skórę lub ceratę. Pierwsze prace w tej technice datuje się na 1853 rok. W Polsce używali jej m.in.: K. Beyer, S. Grudziński, T. Świerczewski. Powstały obraz był nietrwały i podatny na uszkodzenia.
Pinatypia-
opracowana przez Ernsta Koniga w 1904 roku należży do technik chromianowych. Polega na wykorzystaniu wchłaniania wody przez niezgarbowaną żelatynę. Dość popularna na początku XX wieku jako metoda otrzymywania obrazów wielobarwnych na szkle lub papierze. W tym celu naświetlano trzy negatywy, każdy przez inny filtr (niebieski, zielony, czerwony), a następnie odpowiednio barwiono i po złożeniu drukowano.
Platynotypia-
technika wykorzystująca zdolność do redukowania soli platyny do platyny metalicznej przez sole żelazowe powstające pod wpływem światła. Metodę opatentował William Willis w 1873 roku. Charakteryzuje się dużą rozpiętością tonalną i wyjątkową trwałością. Używali tej techniki m.in.: Ł. Dobrzyński, H. Evans, E. Steichen.
niedziela, 10 października 2010
Subskrybuj:
Posty (Atom)